Rowerem po BUSpasie

Czy rowerzysta może jechać buspasem?

Obecnie nie ma takiej możliwości. Rowerzysta jest traktowany tak jak każdy inny uczestnik ruchu. Jeśli jedzie buspasem dostanie mandat.

Być może coś się w tej kwestii zmieni. 
Okazuje się, że zarządca drogi może dopuścić ruch rowerów po buspasie. 

fot.and+ / photo on flickr

Rowerzyści mogą korzystać z wydzielonych pasów jezdni dla komunikacji miejskiej jeśli taką decyzję podejmie organ zarządzający ruchem na danej drodze.

Skąd to wiemy?

Tematem zainteresowała się niedawno grupa posłów. Do Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej złożyli interpelację. Zapytali w niej czy warto rozważyć dopuszczenie ruchu rowerów na buspasach.
Argument mieli słuszny. Rowerzyści i tak z nich korzystają, bo jest znacznie bezpieczniej, niż na pasie ruchu "dla wszystkich". Zwykle też buspas jest skrajnym, prawym pasem jezdni. Cykliści wybierają go intuicyjnie.

Co na to ministerstwo?

Ministerstwo Transportu tłumaczy, że nie jest właściwym organem do oceny celowości dopuszczenia ruchu rowerowego na pasach wydzielonych dla komunikacji miejskiej.
Resort tłumaczy, że do tego, aby dopuścić ruch rowerów na buspasie, potrzebna jest szczegółowa wiedza na temat danego odcinka drogi. Tę wiedzę ma jedynie zarządca. I to zarządca powinien podjąć decyzję, czy na danym odcinku buspasa, można dopuścić ruch rowerów.


Poniżej treść interpelacji i odpowiedź przedstawiciela ministra

Interpelacja nr 4798

Posłowie:

Lidia Gądek
Józef Lassota
Anna Nemś

Do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

w sprawie umożliwienia korzystania przez rowerzystów z pasów ruchu wydzielonych dla komunikacji miejskiej

   Szanowny Panie Ministrze! Jednym z priorytetów samorządów miejskich w dziedzinie komunikacji miejskiej jest odciążenie od ruchu samochodowego, szczególnie centrów miast. Stosowane są różnorakie rozwiązania; od zamykania części miast dla ruchu samochodowego poprzez organizowanie systemu Park&Ride, stosowanie rozwiązań preferujących komunikację zbiorową, aż do tworzenia rozwiązań sprzyjających korzystanie z rowerów. Urządza i buduje się ścieżki i trasy rowerowe, wydziela się specjalne pasy dla rowerów. Jednak te rozwiązania są stosowane tam, gdzie jest wystarczająco dużo miejsca.

   Na wielu arteriach miejskich, gdzie występuje duży ruch samochodowy, a nie ma możliwości wydzielenia pasów dla rowerów, poruszanie się rowerzystów nie tylko zakłóca płynność ruchu, ale przede wszystkim jest niezwykle dla nich niebezpieczne. W wielu miastach europejskich (np. w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Belgii oraz we Francji) dopuszczono korzystanie przez rowerzystów z wydzielonych pasów dla komunikacji miejskiej. Bardzo dobrym przykładem może być Londyn, gdzie wiele ulic posiada takie rozwiązania. Rowerzyści korzystający z nich są mniej narażeni na wypadek niż przy poruszaniu się głównym pasem ruchu ogólnego. Oczywiście te wydzielone pasy dla komunikacji miejskiej powinny mieć odpowiednią szerokość. Uznaje się, że pasy te powinny mieć szerokość min. 4 m.

   W Polsce rowerzyści pragnąc uniknąć niebezpieczeństwa częstokroć i tak korzystają z tych pasów, co jest wykroczeniem albo korzystają z chodników dla pieszych, co także jest wykroczeniem.

   Stad pytania do Pana Ministra.

   1. Czy Pan Minister podziela pogląd o celowości dopuszczenia ruchu rowerowego na pasach wydzielonych dla komunikacji miejskiej (tam, gdzie jest to możliwe)?

    2. Czy Pan Minister zamierza podjąć inicjatywę ustawodawczą rozwiązującą powyższy problem?

   Z poważaniem

  Poseł Józef Lassota oraz grupa posłów

   Warszawa, dnia 10 maja 2012 r.

 Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 4798

w sprawie umożliwienia korzystania przez rowerzystów z pasów ruchu wydzielonych dla komunikacji miejskiej

   Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na pismo z dnia 16 maja 2012 r., znak: SPS-023-4798/12, przekazujące interpelację posła Józefa Lassoty oraz grupy posłów w sprawie umożliwienia korzystania przez rowerzystów z pasów ruchu wydzielonych dla komunikacji miejskiej, przedstawiam następującą informację.

   Obowiązujące przepisy przewidują wyznaczanie na drodze pasów ruchu dla autobusów (lub trolejbusów) komunikacji publicznej.

   Zasady wyznaczania pasa ruchu dla autobusów określają przepisy rozporządzenia ministra infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz. U. Nr 220, poz. 2181, z późn. zm.).

   Na podstawie pkt 5.2.11. załącznika nr 1 do przywołanego wyżej rozporządzenia, w celu wyznaczenia pasa ruchu dla autobusów (trolejbusów) stosuje się znak pionowy D-11 (początek pasa ruchu dla autobusów).

   Zgodnie z treścią przedmiotowego przepisu, w przypadku gdy na pasie ruchu dla autobusów (trolejbusów) dopuszcza się także ruch innych pojazdów, to na znaku D-11 pod napisem BUS należy umieścić napis określający rodzaj takich pojazdów. 

Jednocześnie przepis ten wskazuje, iż dopuszczenie do poruszania się po pasie ruchu dla autobusów innych pojazdów powinno być ograniczone w takim stopniu, aby pojazdy te nie powodowały utrudnienia ruchu autobusów (trolejbusów), dla których pas jest przeznaczony. W przeciwnym razie, istniejący pas ruchu dla autobusów (trolejbusów) nie będzie spełniał swojego zadania.

   Dopuszczenie ruchu rowerów na takim pasie może - zdaniem resortu - budzić zastrzeżenia z punktu widzenia bezpieczeństwa kierujących rowerem. Z tego względu, decyzja o wprowadzeniu przedmiotowego rozwiązania do organizacji ruchu powinna być poprzedzona analizą jego skutków dla bezpieczeństwa niechronionych uczestników ruchu drogowego.

   Zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.), kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu zachować szczególną ostrożność, a zwłaszcza bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu. W razie wyprzedzania pojazdu jednośladowego lub kolumny pieszych odstęp ten nie może być mniejszy niż 1 m. 

Z powyższego względu - w ocenie resortu - pas ruchu dla autobusów (trolejbusów), na którym dopuszczony jest ruchu rowerów, powinien mieć szerokość co najmniej 4,5 m. W praktyce pasy ruchu o tej szerokości występują na drogach w Polsce bardzo rzadko, w jednostkowych przypadkach.

   Należy też zwrócić uwagę, iż zastosowanie przedmiotowego rozwiązania może wiązać się z dodatkowymi kosztami dla zarządcy drogi, np. w przypadku, gdy szerokość pasa ruchu dla autobusów nie pozwala na wyprzedzanie roweru w obrębie tego pasa i niezbędna jest zmiana oznakowania poziomego (w celu umożliwienia zmiany pasa ruchu przez kierującego autobusem podczas wyprzedzania roweru).

   Oznakowanie pasa ruchu dla autobusów (trolejbusów) - zarówno pionowe, jak i poziome - stanowi element organizacji ruchu na drodze. Przepisy rozporządzenia ministra infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz. U. Nr 177, poz. 1729) stanowią, iż organ zarządzający ruchem właściwy dla danej drogi zatwierdza - na podstawie złożonych projektów - organizację ruchu na tej drodze.

   Organy zarządzające ruchem na drogach, właściwe dla dróg danej kategorii, określone zostały w art. 10 ustawy Prawo o ruchu drogowym, który stanowi, że:

   - generalny dyrektor dróg krajowych i autostrad zarządza ruchem na drogach krajowych,

    - marszałek województwa zarządza ruchem na drogach wojewódzkich,

    - starosta zarządza ruchem na drogach powiatowych i gminnych.

   Kompetencje wymienionych organów (GDDKiA, marszałka województwa oraz starosty) nie obejmują zarządzania ruchem na drogach publicznych położonych w miastach na prawach powiatu.

   Organem zarządzającym ruchem na drogach publicznych położonych w miastach na prawach powiatu (z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych) jest - na podstawie przywołanych wyżej przepisów - prezydent miasta.

   Zarządzanie ruchem na drogach wewnętrznych, w tym w strefie ruchu i strefie zamieszkania, należy do podmiotu zarządzającego tymi drogami.

   Organ zarządzający ruchem, właściwy dla danej drogi, zatwierdzając projekt organizacji ruchu, podejmuje - przy uwzględnieniu lokalnych potrzeb i uwarunkowań - decyzję o zastosowaniu na drodze odpowiedniego rozwiązania. W gestii tego organu pozostaje ocena, czy przyjęcie takiego rozwiązania jest uzasadnione i czy nie będzie prowadziło do obniżenia bezpieczeństwa oraz efektywności (płynności) ruchu pojazdów komunikacji publicznej.

   Odnosząc się do pierwszego z pytań sformułowanych w interpelacji posła Józefa Lassoty oraz grupy posłów, uprzejmie wyjaśniam, iż resort nie jest właściwy do oceny celowości dopuszczenia ruchu rowerowego na pasach wydzielonych dla komunikacji miejskiej. 

Dla przeprowadzenia takiej oceny niezbędna jest znajomość potrzeb i uwarunkowań o charakterze lokalnym, związanych z określonym odcinkiem drogi. Tak szczegółową wiedzę posiada organ zarządzający ruchem na danej drodze, który może ocenić, czy w konkretnym przypadku wprowadzenie do organizacji ruchu przedmiotowego rozwiązania nie wpłynie negatywnie na poziom bezpieczeństwa rowerzystów oraz pozostałych użytkowników drogi.

   Odpowiadając na pytanie drugie, wskazuję, że przepisy aktów prawnych wymienionych powyżej, tj. ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, rozporządzenia ministra infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach, a także rozporządzenia ministra infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem, dają organom zarządzającym ruchem kompetencje w zakresie umożliwienia korzystania przez rowerzystów z pasów ruchu wydzielonych dla komunikacji miejskiej.

   Z tego względu nie zachodzi potrzeba podejmowania działań legislacyjnych w przedmiotowym zakresie.

   Z poważaniem

   Sekretarz stanu

   Tadeusz Jarmuziewicz

   Warszawa, dnia 6 czerwca 2012 r.